Sunday, January 26, 2014

တစ္ရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္လပဲျဖစ္ျဖစ္


ကိုယ္၀န္ ၅ လမွာ နာက်င္လြန္းတဲ့ ေက်ာရိုးစစ္ေၾကာင့္ လမ္းေလွ်ာက္ရင္းက လဲက်ခဲ့တယ္။ ေဆးရံုသြားျပတဲ့အခါ အရိုးကင္ဆာလို႔ ထင္ရတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုကို သံသယ ျဖစ္စရာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္.. ။ ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ျမန္ျမန္ ကုသမွသာ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းမွာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ႏိုင္သ၍  အျမန္ဆံုး....   ေရာဂါစတင္ကုဖို႔ ဆရာ၀န္ကတိုက္တြန္းခဲ့တယ္။ ။
ဒီေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္က အေရးတၾကီး ျပန္ေမးလိုက္တယ္။
"ဒါဆို ဗိုက္ထဲက ကိုယ္၀န္ကေရာ…"
"ေဆးစကုျပီဆိုတာနဲ႔ ကင္ဆာေဆးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္အရ ကုိယ္၀န္ကိုေတာ့ လက္ေလွ်ာ့လိုက္ပါ။"
ကုိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္က...
"ကၽြန္မ ဒီကေလးကို ေမြးမွျဖစ္မယ္။ ကၽြန္မ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္ဘူး။ ေရာဂါကေတာ့ ကေလးေမြးျပီး မွ ကုပါရေစ။ ကိုယ္၀န္ကိုသာ ဂရုစိုက္ေပးပါ။"
ဒီလိုနဲ႔ သမီးကို ပုိခ်စ္ခဲ့တယ္..။
ေအာင္ျမင္စြာ သမီးကို မီးဖြားခဲ့တယ္။ သမီးကို ေဘးမသီရန္မခ ေမြးႏိုင္လို႔ ၀မ္းသာျပီး၊ ေက်ာရိုးဆစ္က နာက်င္မႈကိုေတာင္ မိခင္ျဖစ္သူ ေမ့သြားတယ္..။ သမီးဟာ  မိခင္ျဖစ္သူအတြက္ေတာ့ မေသခင္ေပးတဲ့ ဘုရားရဲ့ဆု ပါပဲ။
ေရာဂါေၾကာင့္ သမီးကို မခ်ီ ပိုးႏိုင္ေပမယ့္ သမီးမ်က္ႏွာေလး ျမင္ရတာနဲ႔ကို မိခင္ျဖစ္သူ ေက်းဇူးတင္ေနပါျပီ။
အလ်င္အျမန္ကုရမယ့္ ေရာဂါက ခ်က္ခ်င္း မကုသႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်ာရိုးတစ္ေလ်ာက္မွာ ကင္ဆာက်ိတ္ေတြ အခိုင္အမာ အျမစ္တြယ္ေနခဲ့ျပီ။  မိခင္ျဖစ္သူ လူ႔ေလာကကို ခဲြခြာဖို႔ အခ်ိန္ေတြ နီးကပ္လာျပီ.။ သမီးေလးအတြက္ တစ္ခုခု လုပ္ခဲ့မွ ရေတာ့မယ္ လို႔ သူ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။
..............................................................................................
"သမီးYurichika အတြက္ မွာတမ္း"  
 

သမီး.. 
သမီး ရယ္သံေလးေတြက ေမေမ့အတြက္ ဘုရားေပးတဲ့လက္ေဆာင္ပါ..။ ေမေမ့ကို ေပ်ာ္ရႊင္ေစတဲ့ လက္ေဆာင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလက္ေဆာင္ကို ဘယ္အခ်ိန္ထိ ေမေမပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မလဲဆိုတာကို မသိေတာ့တဲ့အေျခအေနတစ္ခု ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမီးေလးကို မွာခ်င္ ေျပာခ်င္တာေတြကို စာေတြ ေရးထားခဲ့တယ္..။

သမီး လူဆိုေတာ့လည္း တခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ စိတ္ညစ္စရာေတြ ေတြ႔လာဦးမွာ။ ေမေမ အနားမွာ ေနေပးခ်င္လိုက္တာ။ မေနေပးႏိုင္ေပမယ့္လည္း ေမေမက နည္းလမ္းေပးမယ္။ ေလာကမွာ ေသတာေလာက္ စိတ္ညစ္စရာ ေကာင္းတာ ရွိဦးမွာလား။ လုပ္ခ်င္တာ ဘာမွ လုပ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ ရွင္သန္ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ က်န္တဲ့ စိတ္ညစ္စရာဆိုတာ အေသးအမႊား ဟာသေလာက္ပဲေလ။ ဟုတ္တယ္မို႔လား။ စိတ္ညစ္ရင္ အားရပါးရ ရယ္သာပစ္လိုက္။
သမီးမွာ သူငယ္ခ်င္းေကာင္းေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိေစခ်င္တယ္။ သူငယ္ခ်င္းေကာင္းရဖို႔ သမီးကိုယ္တိုင္က သူမ်ားေတြအတြက္ သူငယ္ခ်င္းေကာင္းျဖစ္ေအာင္ ျပဳမူရမယ္။ လူဆိုတာက ေမြးလာေတာ့လည္း တစ္ေယာက္တည္း၊ ေသသြားလည္း တစ္ေယာက္တည္း.. ။ အထီးက်န္စရာ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ ရွင္သန္ေနတုန္း ဘ၀ေလးမွာ ပတ္၀န္က်င္က လူမ်ားစြာနဲ႔ ေျပလည္ေအာင္ ဆက္ဆံျပီး မိတ္ေဆြေကာင္း မ်ားမ်ားရေအာင္ မိတ္ဖဲြ႔ေနထိုင္တာက သဘာ၀အက်ဆံုး မဟုတ္လား။
ေနာက္ျပီးေတာ့ စိတ္ထားေကာင္းေကာင္းထားတတ္ရမယ္။ အေကာင္းျမင္စိတ္ေတြ ေတြးတဲ့အက်င့္ ေမြးျမဴရမယ္။ အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္က ေဟာဒီေလာကၾကီးမွာ သမီးက ကိုယ္ပြားမရွိတဲ့ ပန္းပြင့္တပြင့္ဆိုတာ မေမ့ဖို႔ပဲ။ သမီးဟာ သမီးပဲမို႔ ဘယ္သူငယ္ခ်င္းနဲ႔မွကိုယ့္နဲ႔ မႏိႈင္းယွဥ္မိေစနဲ႔။.
ဘုရားက မိန္းခေလးေတြကို လွလွပပ ေနခြင့္ေပးထားတယ္။  ေန႔စဥ္ ေက်ာ့ေက်ာ့ေမာ့ေမာ့ေလး ေနထိုင္ဖို႔ဆိုရင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီးဆိုေတာ့ သမီးပ်င္းခ်ိန္ေတာင္ မရပါဘူး။ ။

ေမေမ့ မ်က္စိထဲေတာ့ သမီးက ဘုရင္သမီးေတာ္ေလးလိုမ်ိဳး၊ အားလံုး ေငးေနတဲ့ မင္းသမီးေလးတစ္ပါးေပါ့၊ ေမေမကိုယ္တိုင္ အလွျပင္ဆိုင္ေတြ လိုက္ပို႔၊ ေရွာ့ပင္းေတြ လုိက္ပို႔ လုပ္ေပးခ်င္လိုက္တာ…။ ေန႔တိုင္း ဒီဇိုင္း တမ်ိဳးစီ မထပ္ေအာင္ ေပးဆင္ျပီး ေမေမက သမီးရဲ့ ဒီဇိုင္နာ လုပ္ခ်င္တာ။ ေဖေဖ့ကိုလည္း ေမေမေျပာခဲ့တယ္္။ သမီးမိန္းခေလး ေမြးထားတာဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံေတာ့ ပိုရွာျပီး ပိုဆင္ပါလို႔..။ လိုအပ္ရင္ ေမေမ့ လက္၀တ္ရတနာ အားလံုး ယူ၀တ္ေနာ္။
သမီးရယ္.. သမီးကို ေနာက္ထပ္မွာစရာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေသးတယ္။ သမီးကို စိတ္မခ်ဘူး။
ဘုရားသခင္ ကၽြန္မကို အသက္ တစ္ရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္လပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆက္ရွင္ခြင့္ေပးပါဦး…။
Yurichika 2012
.........................................................................
အဲဒီ ႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏွစ္ကို လူေပါင္း သံုးေသာင္းခဲြေလာက္က စိတ္ဖိအားေတြ မ်ားလြန္းလို႔ ကိုယ့္ကိုယ့္ကိုယ္ သတ္ေသေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိန္းမတစ္ေယာက္ကေတာ့ သူ႔အသက္ကို တစ္ရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္လပဲျဖစ္ျဖစ္ သမီးအတြက္ ဆက္ရွင္ခြင့္ ရပါေစ..လို႔ တဖြဖြ ေရရြတ္ရင္း သမီးအတြက္ အသက္ေပးသြားခဲ့တယ္။ သူေရးခဲ့တဲ့  "သမီးYurichika အတြက္ မွာတမ္း" စာအုပ္ေလးကေတာ့ ေရာင္းမေလာက္နွိုင္ပဲ အၾကိမ္ၾကိမ္ ထုတ္ေ၀လို႔ ဂ်ပန္ျပည္သူေတြရဲ့ အသည္းႏွလံုးကို ကိုင္လႈပ္သြားခဲ့ေလရဲ့...။


Sunday, January 12, 2014

မတူကဲြျပား ျခားနားခ်က္မ်ား

ကၽြန္မ့သူငယ္ခ်င္းေတြက လသာညရယ္.. ဒါေတြထပ္ေနျပီေလလို႔ ေျပာလည္း ခံရမွာပါ း)) ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မအတြက္ေတာ့ ေလ့လာလို႔ကို မကုန္ေသးဘူးရယ္။ ဟုတ္တယ္ေလ.. သဘာ၀လူ႔ေလာကၾကီးထဲမွာ ၂မ်ိဳးထဲသာ ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ကြာျခားခ်က္ေတြကို ေရွးယခင္ကစျပီး ယခုအထိ အမ်ားၾကီး စိတ္၀င္တစား ေလ့လာၾက ၊ သုေတသနလုပ္ၾကဆိုေတာ့ လသာညလည္း ေလ့လာလို႔ မဆံုးနိုင္ေပါ့။

ခႏၶာကိုယ္ ကြာျခားတာေတာ့ လူတိုင္း သိျပီးသား.ပါ.။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုကြာျခားခ်က္ေတြေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကြဲျပားရတာေတြကို ေရွးက လူေတြ သိပ္မသိခဲ့ဘူး။ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး တန္းတူအခြင့္အေရးရလိုမႈ ဆိုတာေတြ ရွိသလို၊ အမ်ိဳးသားမ်ားက အားၾကီးသူမို႔ အားႏဲြ႔သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ငဲ့ညွာပါလို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း ရွိတယ္။

ဒီအတြက္ အခြင့္အေရးတူသင့္တဲ့ေနရာမွာ တူေပးပါဆိုေတာ့ မတူတဲ့အခ်က္ေတြ ေထာက္ျပလို႔ ျပႆနာေတြျဖစ္ရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ငဲ့ညွာေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေတာ့လည္း တဖက္သတ္ အနိုင္က်င့္ဖိႏွိပ္မႈေတြ ျဖစ္ရျပန္တယ္။ ဒီမတူကဲြျပားမႈေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ပညာရွင္ေတြကလည္း ၾကိဳးစားေလ့လာ သုေတသနျပဳခဲ့ၾကတယ္။ (အခုလည္း ေလ့လာေနဆဲပါပဲ..။) အဲ့ဒီအထဲမွာ စိတ္ပညာရွင္ေတြလည္း ပါပါတယ္။

စိတ္ပညာရွင္ေတြ ေလ့လာတာကေတာ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ခႏၶာကိုယ္ဖဲြ႔စည္းပံုေတြ မတူတာေၾကာင့္ စြမ္းရည္ေတြ မတူကဲြျပားရပံုေတြအျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြ ကဲြျပားရပံုေတြကို အဓိကထား ေလ့လာၾကပါတယ္။ ဒါေတြကို နားလည္ထားျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ္နဲ႔ (လိင္)အမ်ိဳးအစား မတူတဲ့ ကိုယ့္ရဲ့ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ကိုယ့္ရည္းစား၊ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဖက္ စသည္တို႔ကို နားလည္ေပးနိုင္လာမယ္လို႔ ယံုၾကည္မိတယ္။

အခုလည္း ပညာရွင္ Amber Hensleyက စုစည္းတင္ျပထားတဲ့ မိန္းမနဲ႔ ေယာက္်ားရဲ့ မတူတဲ့ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ေတြအေၾကာင္း ေယဘုယ်အခ်က္ၾကီး ၁၀ခ်က္က ေတာ္ေတာ္စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာမို႔ မွ်ေ၀ေပးလိုက္ပါတယ္။

မွတ္စုကို ျပန္မွ်တာမို႔ စာသားနည္းနည္းဆန္ရင္ ခြင့္လႊတ္ပါေနာ္.. ။

၁။ နာက်င္မႈ

နာက်င္ခံစားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးလည္း အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ အမ်ိဳးသားကဲြျပားပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ နာက်င္မႈခံစားခ်က္ေတြ ေလ်ာ့နည္းေစဖို႔အတြက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ ေမာ္ဖင္းဓါတ္ (morphine) ပိုလိုအပ္တယ္လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ နာက်င္ေနစဥ္ ျဖစ္တည္တဲ့ ဦးေႏွာက္ရဲ့လႈပ္ရွားမႈအပိုင္းကို amygdalaလို႔ ေခၚပါတယ္။

ပံုမွာ ေတြ႔တဲ့အတိုင္း အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက amygdala အပိုင္းပိုမ်ားတာကို ေတြ႔နိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက နာက်င္မႈကို ပိုခံစားရၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ပံုကို ဒီေနရာက ယူပါတယ္)

၂။ ဦးေႏွာက္ျခမ္းအလုပ္လုပ္ပံု ကဲြျပားျခင္း


အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ဦးေႏွာက္ရဲ့ လက္၀ဲဘက္ျခမ္းေရာ၊ လက္ယာဘက္ျခမ္းေရာ အလုပ္လုပ္ေပမယ့္ အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ လက္၀ဲဘက္ ဦးေႏွာက္ျခမ္းက ပိုအလုပ္လုပ္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းပံု မတူတာျဖစ္ပါတယ္။ (ဒါကေတာ့ အရင္က (ဒီေနရာမွာ အက်ယ္)ေရးျပီးသားမို႔ ထပ္မေရးေတာ့ဘူးရယ္)

၃။ ဦးေႏွာက္ရဲ့ အရြယ္အစား.

အမ်ိဳးသားဦးေႏွာက္က အမ်ိဳးသမီးဦးေႏွာက္ထက္ ၁၁-၁၂% ပိုၾကီးပါတယ္။ ဦးေႏွာက္အတြင္း ဆဲလ္ကလည္း ၄%ပိုမ်ားျပီး ဦးေႏွာက္တစ္သွ်ဴး ၁၀၀ ဂရမ္ခန္႔ ပိုမ်ားပါတယ္။ အရြယ္အစားၾကီးျခင္းဟာ ဥာဏ္ရည္ကိုေတာ့ ထူးျပီး အက်ိဳးမသက္ေရာက္ေစပါဘူးတဲ့.. (အဟိ စကားနိုင္လုလိုသူမ်ား း)) ။ အမ်ိဳးသားေတြဟာ ၾကြက္သားပမာဏပိုမ်ားရျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ပို ၾကီးထြားျခင္းေၾကာင့္ neuronေတြကို ပိုထိန္းခ်ဴပ္ဖို႔ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္သာ ဦးေႏွာက္အရြယ္အစားပို ၾကီးရျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အေသးစိတ္ဖတ္လို႔ ရပါတယ္။

၄။ သခ်ာၤစြမ္းရည္ ႏွင့္ ဘာသာစကား


ဦးေႏွာက္ရဲ့ (inferior-parietal lobule (IPL))ဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားက အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ ၁၀ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ေက်ာ္ ၾကီးပါတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ လက္၀ဲဘက္ျခမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျခမ္းဟာ သခ်ာၤစြမ္းရည္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္၀င္စားစရာ တစ္ခုကို ေျပာျပရရင္ ပညာရွင္ၾကီး အိုင္စတိုင္းရဲ့ IPLဟာ ပံုမွန္ထက္ အမ်ားၾကီးၾကီးမားတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ့ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ လက္ယာဘက္ျခမ္းပိုပါတဲ့အတြက္အေသးစိတ္ အာရံုခံစားခ်က္မ်ားကို ပိုသိေစပါတယ္။ ဥပမာ.. ညလည္ေခါင္ ကေလးငိုသံ သဲ့သဲ့ကအစ ၾကားနိုင္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

ဘာသာစကားနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ လုပ္ေဆာင္နိုင္စြမ္းဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အားသာပါတယ္။ စကားပရိယာယ္ ၾကြယ္၀ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသားမ်ားမွ လက္၀ဲဦးေႏွာက္တျခမ္းပဲ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အတြက္ ဘာသာစကားေျပာနိုင္တဲ့ အပိုင္းအားနည္းေနျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ့ လက္၀ဲေရာ လက္ယာေရာ ႏွစ္ျခမ္းရွိတဲ့အတြက္ စကားပရိယာယ္ၾကြယ္၀ေနေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္သိခ်င္ရင္ ဒီေနရာကို ညႊန္းပါတယ္။

၅။ အမ်ားနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး


သာမန္အားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးေကာင္းပါတယ္။ အုပ္စုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာတစ္ခုကို စကားပရိယာယ္နဲ႔ ေျဖရွင္းတတ္တယ္။ စကားလံုးမဲ့ အမူအရာေတြ၊ စကားသံအနိမ့္အျမင့္ေတြ၊ မ်က္ရိပ္မ်က္ကဲျဖင့္ ခံစားနားလည္မႈ၊ စာနာ နားလည္ေပးမႈေတြ စသည္တို႔ကို လုပ္နုိင္တယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားမ်ားကေတာ့ ေပၚလာတဲ့ ျပႆနာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ဖို႔ပဲ ေတြးခ်င္တယ္။ ဓါးခ်င္းသာ ယွဥ္ပစ္လုိက္ခ်င္တယ္၊ စကားအက်ယ္ခ်ဲ သိပ္မေျပာခ်င္ဘူး။ စိတ္ကူးရရင္ ခ်က္ခ်င္း လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ ေဖာ္လိုက္ခ်င္တယ္။ စကားလည္း ပံုမွန္အားျဖင့္နည္းတယ္။ အုပ္စုနဲ႔ အျမဲတရုန္းရုန္း ေနလိုစိတ္ သိပ္မရွိဘူး..။ ဒါေၾကာင့္ ေယာက္်ားအခ်င္းခ်င္း မိန္းမအခ်င္းခ်င္း ခင္မင္မိတ္ဖဲြ႔ပံုက ဘယ္လိုမွ မတူနိုင္ဘူး။

၆။ စိတ္တင္းအား (stress)ကို တုန္႔ျပန္ပံု

စိတ္ဖိအား၊ တင္းအားေတြမ်ားလာရင္ အမ်ိဳးသားမ်ားက အေျခအေနတစ္ခုကို "fight or flight" နဲ႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ့ ၎အေျခအေနကို ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ၾကင္နာစြာ ေျဖရွင္းဖို႔၊ ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံေပးဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္ Shelley E. Taylorက အဲဒါကို tend and befriend"လို႔ ေခၚပါတယ္။ မိမိကိုယ္တိုင္နဲ႔ မိမိသားသမီးမ်ားကို ၾကင္နာစြာဆက္ဆံေပးျခင္း၊ မိမိ၏ အေပါင္းအသင္းမ်ားကို ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံလိုက္ျခင္းစသည္တို႔ျဖင့္ မိမိ စိတ္ဖိအားတင္းက်ပ္မႈကို ေျဖရွင္းၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၇။ oxytocin ဟိုမုန္း ထုတ္လႊင္မႈ အနည္းအမ်ား ကဲြျပားမႈ

ဒီလို အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးကဲြျပားတဲ့ ျပဳမႈပံုဟာ ဟိုမုန္းေပၚမွာလည္း အေျခခံပါတယ္။ လူတိုင္းလူတိုင္းမွာ stress ရွိခ်ိန္မွာ oxytocinဆိုတဲ့ ဟိုမုန္းကို ထုတ္လႊင့္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ေတြ႔ရတဲ့ estrogen ဟိုမုန္းဟာ oxytocinကို ပိုမ်ားေစျပီး သူ႔ရလာဒ္က စိတ္ကို တည္ျငိမ္ေစတယ္။ မိခင္စိတ္ကို ပိုျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ ေတြ႔ရတဲ့ testosterone ကေတာ့ stress မ်ားခ်ိန္မွာ အမ်ားဆံုးထုတ္လႊင့္တတ္ျပီး oxytocin ဟိုမုန္းအားကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ တည္ျငိမ္ျခင္း ကို အားမေပးနိုင္ေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အမ်ိဳးသားမ်ား စိတ္ဖိအားခံရလြန္းရင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေပါက္ကြဲလြယ္တတ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ (အေသးစိတ္သိလိုလွ်င္ ဒီေနရာမွာ သြားေရာက္ေလ့လာနိုင္ပါတယ္။)

၈။ ဦးေႏွာက္ၾကီးရဲ့ အတြင္းပိုင္း ကဲြျပားမႈေၾကာင့္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကဲြျပားျခင္း

ဦးေႏွာက္ၾကီးရဲ့ အတြင္းပိုင္းမွာ limbic systemဆိုတာ ပံုမွာ ျမင္ရတာကို ေခၚတာပါ။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ limbic system ပိုနက္ရိႈင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္လႈပ္ရွားလြယ္သလို၊ ခံစားရတာကိုလည္း ေဖာ္ျပနိုင္စြမ္းပိုရွိတယ္။ ဒီစြမ္းရည္ေၾကာင့္လည္း ကေလးငယ္အတြက္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ ကေလးရဲ့ ခံစားခ်က္ကို လက္ခံနားလည္ေပးနိုင္စြမ္း ပိုရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ ၾကီးမားျပီး နက္ရိႈင္းတဲ့ limbic systemေၾကာင့္ ကေလးကိုယ္၀န္ရွိေနစဥ္၊ ကေလးကိုယ္၀န္ေမြးဖြားျပီးခ်ိန္ (ေနာက္ျပီး လစဥ္ ရာသီလာခ်ိန္)ေတြမွာ depression ၀င္ေစတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၉။ အျမင္ျဖင့္ဆံုးျဖတ္နိုင္ေသာစြမ္းရည္ (spatial ability)

အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ အထက္ပါစြမ္းရည္ေကာင္းပါတယ္။ spatial IQ လို႔လည္း ေခၚတယ္။ အျမင္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္နိုင္ေသာစြမ္းရည္ဆိုတာ မိမိျမင္ရေသာ ပံုမ်ား အရာ၀တၱဳမ်ားကို ေထာင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို (အေတြးျဖင့္) လွည့္၍ ျမင္နိုင္စြမ္း၊ ပိုေသခ်ာေအာင္ ျဖည့္စြက္ေျပာရရင္ 3 D ၊2D စတဲ့ အျမင္ေတြနဲ႔ ေထာင့္စံု ျမင္နိုင္စြမ္းကို ဆိုပါတယ္။ ဒီစြမ္းရည္ျမင့္သူမ်ားဟာ လမ္းေျမပံုေတြကို အလြယ္မွတ္မိတယ္။ (အရင္က ေျမပံုမၾကည့္တတ္ေသာ မိန္းမဆိုျပီး (ဒီေနရာမွာ) ပိုစ္ေရးခဲ့ဖူးေသးတယ္)။ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ဒီစြမ္းရည္ဟာ ကေလး ၅ လကစျပီး ျမင္သာလာတယ္လို႔ ဆိုျပီး ပတ္၀န္းက်င္ရဲ့ လႊမ္းမိုးမႈအမ်ားၾကီး ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္.. (စကားမစပ္.. လသာညရဲ့ Thesis က ဒီစြမ္းရည္နဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုက္ဆိုင္တဲ့အခါ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဒီစြမ္း၇ည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ IQ ေမးခြန္းလႊာေလးေတြ ေမးခ်င္ေသးတယ္၊ ေျဖၾကည့္မလားဟင္ း))

၁၀။ စိတ္ကစင့္ကလ်ားျဖစ္မႈအလားအလာ ကဲြျပားျခင္း

ဦးေႏွာက္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ ဖဲြ႔စည္းပံုေတြ မတူတာေၾကာင့္ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္း၊ စိတ္ပူပန္မႈမ်ားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ စိတ္ကစင့္ကလ်ားျဖစ္မႈ အေျခအေနလည္း မတူပါဘူး..။ စိတ္ကစင့္ကလ်ားျဖစ္တဲ့အခါ အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြ ( ႏႈတ္ထစ္၊ ဆံြအသြားတာမ်ိဳး) ပို ျဖစ္တတ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ကမာၻတစ္ခုကို ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျပီး တစ္ေယာက္တည္း စကားေျပာေနတတ္တာမ်ိဳး အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒီထက္ပိုဆိုးရင္ ျဖစ္နိုင္တဲ့ စိတ္ေရာဂါေတြအေၾကာင္းေတာ့ လသာည အေသးစိတ္မသိတာမို႔ မရွင္းေတာ့ပါ။ ဆက္လက္ဖတ္ရႈလိုသူမ်ား ဒီေနရာက စာအုပ္ကို ဖတ္ဖို႔ ညႊန္းဆိုပါရေစ..။

ဟိဟိ.. ကဲ .. ဖတ္ရတာ ပ်င္းသြားျပီလား.. ။ အပ်င္းကို မွ်ေ၀ခံစားေပးသြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူးအမ်ားၾကီး တင္ပါတယ္။
လသာည ျဖစ္ပါတယ္..။

Reference :
http://www.mastersofhealthcare.com/
http://en.wikipedia.org/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
မွတ္ဥာဏ္အေၾကာင္း