ျပႆနာတစ္ခုကို ေျဖရွင္းခ်င္တဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပညာရပ္တစ္ခုကို သင္ယူတဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အနီးစပ္ဆံုး တိုးတက္မႈ နယ္ပယ္ ( Zone of proximal development-ZPD) ထဲမွာ ေျဖရွင္းရင္၊ သင္ယူရင္ ပိုအဆင္ေျပတယ္လို႔ ပညာေရး စိတ္ပညာရွင္ Vigotsky က ဆိုပါတယ္။
အနီးစပ္ဆံုး တိုးတက္မႈ နယ္ပယ္-ZPD ဆိုတာက ျပႆနာတစ္ခု/ ပညာရပ္တစ္ခုကို မိမိကိုယ္တိုင္ မေျဖရွင္းနိုင္/ မတတ္ေျမာက္နိုင္ေသးေပမယ့္ မိမိထက္ ပိုထူးခၽြန္သူ တစ္စံုတစ္ဦး၏ အကူအညီ/ လမ္းညႊန္မႈ ရရင္ေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ မိမိဘက္က စြမ္းရည္ျပည့္ေနေသာ အေျခအေန/အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္တစ္ခုကို ဆိုလိုတာပါ။ ZPD ထဲမွာ မိမိကို ေထာက္ပံ့မႈကို ရရွိခဲ့ရင္ လွ်င္ျမန္စြာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းနိုင္၊ ပညာသင္တာဆိုလွ်င္လည္း လွ်င္ျမန္စြာ တတ္ေျမာက္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ ZPD ထဲက ေထာက္ပံ့မႈေပးသည့္အရာမ်ားကို ျငမ္း (scaffolding)လို႔ Vygotskyက သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
Vygotsky က. အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ဖို႔ ျငမ္း ဆိုတဲ့ အေထာက္အပံ့ လိုအပ္သလိုမ်ိဳး ပညာသင္ယူတဲ့အခါ လည္း ျငမ္းကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လိုကို လိုအပ္ပါတယ္၊ ထိုအတိုင္းအတာက ZPD ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္. ..။
ပံုထဲကအတိုင္း အဲဒီ ZPDရဲ့ အထက္နဲ႔ ေအာက္မွာ အျခား နယ္ပယ္ႏွစ္ခုလည္း ရွိေသးတယ္။ ZPD ေအာက္က နယ္ပယ္က “မိမိကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းနိုင္ေသာ၊ လုပ္နိုင္ေသာ နယ္ပယ္” ျဖစ္ျပီး၊ ZPD အထက္က နယ္ပယ္ကေတာ့ “ကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းလို႔မရေသးေသာ နယ္ပယ္” ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသီအိုရီဟာ ပညာေရး နယ္ပယ္မွာ အခု အရမ္းကို အေရးထားလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
"ZPD ထဲက ျငမ္းမ်ားကေတာ့ မိဘျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္၊ ဆရာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ အေတြ႔အၾကံဳရွိ မိမိရဲ႕ အေပါင္းအသင္း သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စာအုပ္ေတြလည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။ ျငမ္းမ်ား၏ အကူအညီနဲ႔ ZPD နယ္ပယ္ထဲမွာ သင္ယူတတ္ေျမာက္သြားျပီးတဲ့အခါ အဲဒါကို ေက်နပ္မေနပဲ ျငမ္းကို ဖယ္ရွားျပီး၊ (ျငမ္းမပါပဲ) ကိုယ္တိုင္လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ထို႔ေနာက္ေတာ့ အသစ္အသစ္ေသာ ZPD ေတြကို သတ္မွတ္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆက္လက္ၾကိဳးစားရဦးမွာပါ......”
ေသခ်ာတာတစ္ခုက ျငမ္းဆိုတဲ့အရာေတြက လူသားတိုင္းရဲ့ဘ၀ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမွာမဆို ဆက္လက္
လိုအပ္ေနဦးမွာပါပဲ မဟုတ္ပါလား……………….
သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာအားလံုးကို ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့လွ်က္…
လသာည
အနီးစပ္ဆံုး တိုးတက္မႈ နယ္ပယ္-ZPD ဆိုတာက ျပႆနာတစ္ခု/ ပညာရပ္တစ္ခုကို မိမိကိုယ္တိုင္ မေျဖရွင္းနိုင္/ မတတ္ေျမာက္နိုင္ေသးေပမယ့္ မိမိထက္ ပိုထူးခၽြန္သူ တစ္စံုတစ္ဦး၏ အကူအညီ/ လမ္းညႊန္မႈ ရရင္ေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ မိမိဘက္က စြမ္းရည္ျပည့္ေနေသာ အေျခအေန/အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္တစ္ခုကို ဆိုလိုတာပါ။ ZPD ထဲမွာ မိမိကို ေထာက္ပံ့မႈကို ရရွိခဲ့ရင္ လွ်င္ျမန္စြာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းနိုင္၊ ပညာသင္တာဆိုလွ်င္လည္း လွ်င္ျမန္စြာ တတ္ေျမာက္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ ZPD ထဲက ေထာက္ပံ့မႈေပးသည့္အရာမ်ားကို ျငမ္း (scaffolding)လို႔ Vygotskyက သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
Vygotsky က. အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ဖို႔ ျငမ္း ဆိုတဲ့ အေထာက္အပံ့ လိုအပ္သလိုမ်ိဳး ပညာသင္ယူတဲ့အခါ လည္း ျငမ္းကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လိုကို လိုအပ္ပါတယ္၊ ထိုအတိုင္းအတာက ZPD ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္. ..။
ပံုက Vygotsky ရဲ့ သီအိုရီကို ပံုေဖာ္ထားတာပါ။
ပံုထဲကအတိုင္း အဲဒီ ZPDရဲ့ အထက္နဲ႔ ေအာက္မွာ အျခား နယ္ပယ္ႏွစ္ခုလည္း ရွိေသးတယ္။ ZPD ေအာက္က နယ္ပယ္က “မိမိကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းနိုင္ေသာ၊ လုပ္နိုင္ေသာ နယ္ပယ္” ျဖစ္ျပီး၊ ZPD အထက္က နယ္ပယ္ကေတာ့ “ကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းလို႔မရေသးေသာ နယ္ပယ္” ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသီအိုရီဟာ ပညာေရး နယ္ပယ္မွာ အခု အရမ္းကို အေရးထားလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
"ZPD ထဲက ျငမ္းမ်ားကေတာ့ မိဘျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္၊ ဆရာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ အေတြ႔အၾကံဳရွိ မိမိရဲ႕ အေပါင္းအသင္း သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စာအုပ္ေတြလည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။ ျငမ္းမ်ား၏ အကူအညီနဲ႔ ZPD နယ္ပယ္ထဲမွာ သင္ယူတတ္ေျမာက္သြားျပီးတဲ့အခါ အဲဒါကို ေက်နပ္မေနပဲ ျငမ္းကို ဖယ္ရွားျပီး၊ (ျငမ္းမပါပဲ) ကိုယ္တိုင္လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ထို႔ေနာက္ေတာ့ အသစ္အသစ္ေသာ ZPD ေတြကို သတ္မွတ္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆက္လက္ၾကိဳးစားရဦးမွာပါ......”
ေသခ်ာတာတစ္ခုက ျငမ္းဆိုတဲ့အရာေတြက လူသားတိုင္းရဲ့ဘ၀ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမွာမဆို ဆက္လက္
လိုအပ္ေနဦးမွာပါပဲ မဟုတ္ပါလား……………….
သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာအားလံုးကို ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့လွ်က္…
လသာည
13 comments:
ေယာင္းမ ေရးတဲ႔ သေဘာတရားေလး သေဘာက်တယ္
ပညာေရးနယ္မွာ ၾတိဂံပံုေလးရွိတယ္ေနာ္
မိဘရယ္ဆရာရယ္ ေက်ာင္းသားရယ္ ဒီသံုးခု ဟန္ခ်က္ညီညီ ျဖစ္ေနမွ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ပညာေရး တိုးတက္မယ္ ဆိုတာေလ
ျငမ္းနဲ႔တူတဲ႔ မိဘနဲ႔ ဆရာရဲ႕ ပူးေပါင္းမႈကလည္း မပါမျဖစ္ပါဘဲ
ဟုတ္တယ္ ဒါေၾကာင္႔ ဘယ္ေနရာမွာမဆို ျငမ္းေတာ႔ လိုအပ္ၾကတာရယ္။
ေက်းဇူးပဲ.. ဒီလို စာသံေပသံေတြ မၾကားရတာၾကာျပီ။
ျပႆနာတခုခုေျဖရွင္းဖို႔အတြက္လည္း ျငမ္းဆိုတာအဓိကပဲေပ့ါေနာ္။ အဲဒီျငမ္းက ခိုင္ခံဖို႔လည္း လုိမွာပဲ။
အက်ိဳးရိွတဲ့ ပိုစ့္ေလးမို႔ မလသာကို ေက်းဇူးတင္ေနမိတယ္။
စိတ္ခ်မ္းေျမ႔ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစေနာ္။
ခ်စ္တဲ့
သဒၶါ
ဗဟုသုတရစရာပါ မလသာေရ....ဒါမွလည္း ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ေဘာင္တစ္ခုခု မ်ဥ္းတစ္ခုခုကို လြန္ျပီး တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြရွိလားေတာ့မွာေပါ့။
ခင္တဲ့(ဖိုးၾကယ္)
ဘုုရားျပီးရင္ ျငမ္းဖ်က္ရတယ္ဆိုုတဲ့ အေၾကာင္းကိုုလည္း ေျပာျပေစခ်င္မိတယ္
အစဥ္အားေပးလ်က္
ဘဝရဲ ့အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ လူတစ္ေယာက္ဟာ အေထာက္အကူ တစ္ခုခုေတာ့ လိုေနမွာပဲ။ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ ့အေထာက္အကူ မပါဘဲ လူတစ္ေယာက္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္ဆံုးကို မေရာက္ႏုိင္ဘူး။
ညီမ လသာည ေရ
ညီမ နဲ႕ အတူ ပညာလိုလားေသာ သူအားလံုး လိုခ်င္တဲ႕ ျငမ္း ေလး ေတြ နဲ႕ ျပည္႔စံု ေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေတာင္း ေပးလိုက္တယ္
ခ်စ္တဲ႕
အမေရႊစင္ ျဖစ္ပါတယ္
ဖတ္မွတ္သြားပါတယ္အစ္မေရ
ပညာေရးအားနည္းသူမုိ႔ ပညာေရးကုိအားေပးခ်င္သူပါ
ေမာင္ဘႀကိဳင္
ျငမ္း ေငြ လိုခ်င္တယ္ ျငမ္းပါ၀ါလိုခ်င္ပါတယ္ ........
စစျဖစ္ပါတယ္
လသာညေရ မဂၤလာပါ မေတြ႕တာလည္း ႀကာေပါ့ေနာ္။ ထူးထူးဆန္းဆန္းေလးေတြပါလား လသာညေရ။ ေခ်ာေျပာသလုိပဲ ပညာအရာမွာတုိးတက္ဖုိ႔ မိဘ၊ ဆရာ၊ ေက်ာင္းသား ဒီသုံးဦးတုိ႔ ညီမွ်ေနဖုိ႔ လုိမယ္ေနာ္။ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ လသာညေရ။
မေရာက္တာလည္း ၾကာခဲ့ျပီ မမလသာေရ...
ေရာက္ေရာက္ခ်င္း တန္ဖိုးရွိတဲ့ စာေလးေတြ ျပန္ဖတ္လိုက္ရတာ ေမ့ေနတာေလးအခ်ဳိ႔ ျပန္သတိေပးခံလိုက္ရသလိုပဲ...
ေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္
ဆင္တဲကေဖး
အားေပးသြားတဲ့ အားလံုးအားလံုး ေက်းဇူးေနာ္။
အၿမဲတမ္းျငမ္းဆင္ထားရမယ့္ အမ်ိဳးအစားထဲမွာ တို႔ပါတယ္။ း)) ဘာကိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ Self Study လုပ္ရင္ အဆင့္တဆင့္မွာ အၿမဲတမ္းရပ္သြားေရာ ဘာမွဆက္မလုပ္တတ္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က အေသအခ်ာ မသင္ေပးဘူးဆိုရင္ အဲဒီအဆင့္ကေန လံုး၀ေရွ႕ဆက္တိုးလို႔ကိုမရေတာ့တာ...
Post a Comment