Thursday, June 25, 2009

Attribution Theory-1

၁၉၈၄ ေလာက္က Taylor ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဦးေဆာင္တဲ့ ေဆးပညာရွင္တစ္စုက လုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနတစ္ခုမွာ ရင္သားကင္ဆာရေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အင္တာဗ်ဴးခန္း ပါခဲ့ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးမွာ ဘာေၾကာင့္ ကင္ဆာရရသလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူတို႔ရဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေပးခဲ့ၾကတယ္။

အေျဖကို အမ်ိဳးအစားခဲြၾကည့္ရင္ ၄၁%က သူတို႔မွာ stressမ်ားလို႔ ေျဖပါတယ္တဲ့။ ၃၂%က ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြကို မဆင္ျခင္ပဲ စားမိလို႔။ ၂၆%ကေတာ့ မ်ိဳးရိုးဗီဇေၾကာင့္။ ၁၇%က dietအလုပ္လြန္လို႔။ ၁၀%က ရင္သားကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမိလို႔။ တျခားအေၾကာင္းအရာေၾကာင့္လုိ႔ ေျဖသူက ၂၈%ပါ။

ဒါဆိုရင္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ ကိစၥမွာ ဘယ္သူမွာတာ၀န္အရွိဆံုးလဲ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္လဲလို႔ ေမးေတာ့ ကိုယ့္ေၾကာင့္ပါလို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အျပစ္တင္သူက ၄၁%။ သူမ်ားေၾကာင့္လို႔အျပစ္တင္သူက ၁၀%။ ပတ္၀န္းက်င္ေၾကာင့္လို႔ ေျဖသူ ၄၉%။အဲဒီလို ျဖစ္ဖို႔အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္(ကံတရားေၾကာင့္) လို႔ ေျဖသူက ၄၉%ပါတဲ့။

ဒါဆိုရင္ အခုအေျခအေနကို ထိန္းခ်ဳပ္နိင္မယ္လို႔ ထင္သလားလို႔ ေမးေတာ့ ၅၆%ကေတာ့ အနည္းအက်ဥ္း ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္မွာပါ။ ေကာင္းသြားမွာပါလို႔ ေျဖခဲ့တယ္တဲ့။

ကိုယ့္ရဲ့ လက္ရွိအေျခအေနကို ေ၀ဖန္သံုးသပ္ပံု တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္မတူတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ အဲဒီလို ေ၀ဖန္သံုးသပ္ပံု မတူျခင္းေၾကာင့္လည္း ေအာင္ျမင္ပံုမတူညီၾကဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီမွာလည္း ေရးထားပါတယ္


စိတ္ပညာရွင္ Bernard Weiner ရဲ့ အဆို အရ ေလာကမွာ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ပတ္သက္ျပီး အၾကမ္းအားျဖင့္ ခံယူခ်က္မတူသူ ၂မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ High achiever ႏွင္ ့Low achieverပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

High achieverက ေအာင္ျမင္မႈရမယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲရွိပါေစ တြန္းလွန္ေက်ာ္လႊားျပီး ေအာင္ျမင္မႈကို ရယူဖို႔ကိုပဲ ဦးတည္ ၾကိဳးစားတယ္။ သူက တစ္စံုတစ္ခုမွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရင္ ငါေတာ္လို႔၊အရည္အခ်င္း၊ စြမ္းရည္ရွိလို႔ ျဖစ္တယ္။ တကယ္လို႔ ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရင္ ငါ့မွာ အျပစ္မရွိဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ ကံမေကာင္းလို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ပတ္၀န္းက်င္ေၾကာင့္ (ဥပမာ..ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ စာေမးပြဲကိုက ခက္လို႔) ျဖစ္ရတယ္..စသည့္ျဖင့္ ေတြးပါတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ရံႈးနိမ့္ျခင္းေၾကာင့္ သူ႔ကို ဘာမွ ထိခိုက္ေစမွာမဟုတ္ေပမဲ့ ေအာင္ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ေတာ့ မာန၊ ယံုၾကည္ခ်က္စသည္တို႔ကို တိုးပြားေစပါတယ္.တဲ့။

Low achiever ကေတာ့ အခက္အခဲေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္္ျပီး ေအာင္ျမင္မႈကို ရယူဖို႔ထက္ ေရွာင္လဲြသြားဖို႔ကိုပဲ စဥ္းစားတယ္။ သူက ငါ့မွာ အဲဒါလုပ္ဖို႔ အရည္အေသြးမရွိဘူး။ ေအာင္ျမင္ေနရင္ေတာင္ ကံေကာင္းလို႔၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကူညီေနလို႔ျဖစ္မွာပဲ..စသည္ျဖင့္ေတြးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္ေနရစဥ္ေတာင္ သူသိပ္ဂုဏ္မယူနုိင္ဘူး။ ေအာင္ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ မာန။ ယံုၾကည္ခ်က္စသည္တို႔ကို မျဖစ္ေစတဲ့အျပင္ သူမ်ားေၾကာင့္ေအာင္ျမင္ရတာဆိုတဲ့ အေတြးေၾကာင့္ သူ႔အစြမ္းအစရဲ့ က႑က ေပ်ာက္သြားရပါတယ္။ ကိုယ့္အစြမ္းအစကို ယံုၾကည္မႈမရွိတာက သူ႔ရဲ့ အဓိက အားနည္းခ်က္ပါ။

ဒီလို ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ရႈံးနိမ့္ျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အထက္ကေတြးေခၚမႈမ်ိဳးကို Attribution Theoryလို႔ ေခၚပါတယ္။

ကဲ..ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္အစြမ္းအစကို ယံုၾကည္လို႔ ကံ၊ဥာဏ္၊ ၀ီရိယနဲ႔ ၾကိဳးစားလိုက္ရင္ျဖစ္မွာပဲ။ ေအာင္ျမင္တဲ့ ေလာကဓံပဲလာလာ၊ ရံႈးနိမ့္တဲ့ ေလာကဓံပဲလာလာ။ ကဲကြာ..လာစမ္း။
ဘာၾကီးပဲလာလာ.. စိတ္ဓါတ္မက်ပဲ ၾကိဳးစားၾကစို႔။ :D

လသာည ျဖစ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။၁။ ေကာင္မေလးေရ.. စိတ္ဓါတ္မက်ပါနဲ႔။ ျပန္ၾကိဳးစားပါဦး။ ဆရာလုပ္ျပီး ဒီစာေတြရြတ္ျပေနေပမဲ့ လသာညလည္း စိတ္ဓါတ္က်စရာေတြ ၾကံဳရတာပါပဲ။ အခက္အခဲ ဆိုတာ လူတိုင္းမွာ ရွိတာပဲ။ ၾကာၾကာစိတ္ဓါတ္မက်ဖို႔ပဲ လိုတယ္လို႔ ထင္တာပဲ။

လသာညေတာ့ စိတ္ဓါတ္က်ရင္ သူငယ္ခ်င္း၊ သို႔မဟုတ္ မိဘဆီ ဖုန္းဆက္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ဓါတ္အားေပးတဲ့ စာေတြဖတ္တယ္။ အခုဆို အင္တာနက္မွာ အမ်ားၾကီးဖတ္လို႔ ရတာပဲ။ ဘ၀ပညာေပး ဘေလာ့ေတြလည္း ရွိတာပဲ။ ရွာဖတ္လိုက္ပါ။ အားလံုးေကာင္းသြားမွာပါ။ ေနာ့။

မွတ္ခ်က္။ ။၂။Attribution သီအိုရီကို တကယ္စတင္ခဲ့သူက Heider ဆိုသူပါ။ ဒါေပမဲ့ Weiner က Attribution Theory ကို သုေတသနလုပ္ရင္းမွ achievement ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စဥ္းစားခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

4 comments:

အိစံ said...

လသာည ရည္ ရြယ္တဲ ့ညီမေလး သို ့
တအား၀မ္းနည္းရင္ အားရပါးရငိုခ်လိုက္။ အက်ယ္ၾကီးငိုပစ္လိုက္၊ တင္းေနတဲ ့စိတ္ကိုေလွ်ာ ့ခ်ပစ္တာပါ၊ ျပီးရင္ ကိုယ္ရင္ဖြင္ ့လုိ ့ရတဲ ့သူကို ေျပာျပလိုက္ပါ၊ ကိုယ္ စိတ္ကို ဘယ္လိုေျဖျပီး အားျပန္ေမြးမလဲ ဆိုတာေလာက္ပဲစဥ္းစားပါညီမေလးေရ ...အရာရာတိုင္းကမျမဲပါဘူးေျပာင္းလဲေနတာပါ...

ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိကရဲ ့ဘငကိုစိတ္ကဦးေဆာင္သည္ ဆိုတဲ ့တရားေလးေကာင္းတယ္

ေနမင္းနဲ ့လြဲေပမဲ ့လမင္းကေစာင္ ့ေနမွာပါ
မငိုတတ္ရင္ေျပာေနာ္ အိစံ ငိုတတ္ ရီတတ္တယ္...

Anonymous said...

မမအိစံ..
က်ေနာ္ကိုအားေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ၃-ရက္ဆက္တိုက္ငိုလိုက္တာ ေမာသြားျပီဗ်ာ။ တ်ေနာလည္းလုပ္တာပဲ မရေတာ့ စိတ္ဓါတ္က်တယ္။ေဖေဖက က်ေနာ္ကို ေတာ္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့သူမိုလို႔ ၀မ္းနည္းတာပါ။
မမအိစံ.. မျမင္ဘူးေပမဲ့ အားေပးတဲ့အတြက္ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ရင္ ၀င္လည္ပါ။ လိပ္စာက အန္တီနုဆီမွာ ရွိတယ္။
TZA

Anonymous said...

hi every person,

I identified www.latharnya.com after previous months and I'm very excited much to commence participating. I are basically lurking for the last month but figured I would be joining and sign up.

I am from Spain so please forgave my speaking english[url=http://aglatesttrends.info/bookmarks].[/url][url=http://biworlddiscovery.info/bookmarks].[/url][url=http://acsportsnews.info/bookmarks].[/url]

Anonymous said...

Hello fellow www.blogger.com members[url=http://whatweknowra.info/].[/url]

I just wanted to say that I am happy to be the newest member here and that I am glad to have the opputunity to take part in the great conversation here[url=http://cainspiringthoughts.info/bookmarks].[/url]

Glad to be on board here[url=http://dicoolnewideas.info/forum].[/url][url=http://thehottesttopicslu.info/forum].[/url]